اگر برنامه مهاجرت به آلمان دارید، یکی از سؤال‌هایتان این است که به کدام شهر بروید. چه شهری دانشگاه بهتری دارد؟ کدام شهر آب و هوای مناسب‌تری دارد؟ شرایط شغلی و کاری در کدام شهر بهتر است؟ و به طور کلی، کجای آلمان برای زندگی مناسب‌تر است؟ در این متن، به دو شهر مهم آلمان یعنی برلین و مونیخ نگاهی می‌اندازیم و آن‌ها را از لحاظ فاکتورهای مختلف بررسی می‌کنیم.
معرفی و پیش‌زمینه
سلام، من رازم و در این کانال، از مهاجرتم به آلمان، اروپا، سفرهایم و به طور کلی لایف‌استایلم می‌گویم. اگر دوست دارید بدانید مهاجرت و زندگی در اروپا چطور است، لطفاً کانالم را سابسکرایب کنید. وقتی این متن را می‌نوشتم، یاد مهاجرت خودم افتادم. من حدود یک سال در برلین زندگی کردم و سه سال هم در مونیخ. تلاشم این است که بر پایه داده‌ها و آمار و چیزی که این روزها واقعاً در این دو شهر اتفاق می‌افتد، یک مقایسه کامل انجام دهم.
یکی از فاکتورهایی که در رضایت شما از مهاجرت خیلی تأثیر دارد، این است که شهری که در آن زندگی می‌کنید با لایف‌استایل شما همخوانی داشته باشد. شهر نه تنها باید با علایق و فعالیت‌های روزمره شما مطابقت داشته باشد، بلکه امکاناتی داشته باشد که به لحاظ شخصی، شغلی و اجتماعی هم بتوانید در آن پیشرفت کنید. آلمان به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای اروپا، ساختار جالبی از تقسیم‌بندی شهرها دارد. برخلاف کشورهای اروپایی مثل فرانسه، ایتالیا، اسپانیا یا هلند که یک، دو یا سه شهر مهم دارند و امکانات در آن شهر خاص متمرکز شده، آلمان این‌طور نیست. در این کشور می‌توانید شش شهر پیدا کنید که فارغ از ویژگی‌ها و جذابیت‌های منحصربه‌فردشان، امکانات و سطح زندگی تقریباً یکسانی به شما ارائه می‌دهند. شهرهایی مثل برلین، هامبورگ، کلن، فرانکفورت، اشتوتگارت و مونیخ با امکانات کم و بیش شبیه به هم، هر کدام یک سری ویژگی‌های خاص دارند.
معرفی برلین
ویژگی‌های کلی برلین
برلین به عنوان پایتخت سیاسی و فرهنگی آلمان، در شمال شرقی این کشور قرار دارد و نسبتاً به مهم‌ترین بندر آلمان یعنی هامبورگ نزدیک است. با جمعیت سه و نیم میلیونی، با اختلاف در آلمان اول است. در اروپا، مفهومی برای تعریف حدود شهرها وجود دارد؛ مثلاً برای حدود اداری هر شهر می‌گویند سیتی لیمیتز که مناطق مرکزی شهر است، یا متروپولیتن که مناطق مرکزی شهر به علاوه اطرافش. وقتی جمعیت شهرهای عضو اتحادیه اروپا را در حدود اداری شهر یعنی همان سیتی لیمیت نگاه می‌کنیم، می‌بینیم برلین به عنوان پایتخت آلمان، پرجمعیت‌ترین شهر اتحادیه اروپا است؛ بالاتر از پاریس، رم و مادرید در جایگاه اول قرار دارد. این خودش نشان‌دهنده اهمیت این شهر است. از لحاظ مساحت هم برلین بزرگ‌ترین شهر آلمان است و حدوداً سه برابر مونیخ.
تاریخ و فرهنگ برلین
برلین تاریخ پرفراز و نشیبی داشته؛ از بمباران شدید در جنگ جهانی دوم تا دو قسمت شدن برلین در جنگ سرد و نهایتاً فروپاشی دیوار برلین. می‌شود گفت تاریخ برلین، تاریخ آلمان معاصر است. امروز اما برلین یک شهر بین‌المللی و متنوع فرهنگی است. تقریباً از ۱۹۰ کشور دنیا در برلین زندگی می‌کنند؛ یعنی همه کشورهای دنیا. به طوری که ۲۵ درصد جمعیت برلین خارجی هستند؛ یعنی از هر چهار نفر که در خیابان می‌بینید، یک نفر آلمانی نیست. بیشترین گروه‌های خارجی هم از ترکیه، لهستان و سوریه هستند. در برلین بیشتر از ۲۰ زبان دنیا صحبت می‌شود. اینکه در خیابان‌های برلین وقتی قدم می‌زنید، انگلیسی، ترکی و عربی بشنوید، خیلی چیز عادی است.
ویژگی‌های فرهنگی برلین
در برلین حدود ۱۵۰ هزار دانشجو تحصیل می‌کنند و میانگین سنی برلین زیر ۳۵ سال است. به خاطر همین جمعیت جوانش، یک vibe زنده و داینامیک دارد و همین باعث شده که چند ویژگی فرهنگی مهم داشته باشد:
- هنر خیابانی (استریت آرت): برلین پر از گرافیتی روی در و دیوار است. بعضی از این گرافیتی‌ها از هنرمندان معروف هستند، ولی بعضی‌شان هم سرگرمی جوان‌های برلین.
- جامعه LGBTQ+: این شهر میزبان جامعه LGBTQ+ است. در خیابان خیلی نمادهای LGBTQ+ می‌بینید. رژه پراید در این شهر خیلی پرشور برگزار می‌شود و یکی از پایگاه‌های اصلی جمعیت LGBTQ+ در آلمان و اروپا است.
- نایت لایف: برلین نایت لایف جذابی دارد؛ با دیسکوهای تکنو و کلاب‌های معروفی مثل برگین که حتی شهرت جهانی دارند. به خاطر همین نایت لایف، سوپرمارکت‌های کوچکی به اسم اشپتی وجود دارد که تقریباً ۲۴ ساعته باز هستند و می‌توانید آنجا نوشیدنی یا اسنک بگیرید.
معرفی مونیخ
ویژگی‌های کلی مونیخ
مونیخ به عنوان مرکز ایالت بایرن یا باواریا که بزرگ‌ترین و ثروتمندترین ایالت آلمان است، در جنوب این کشور قرار دارد. مونیخ در رتبه‌بندی جمعیت در همان حوزه سیتی لیمیت، در رده یازدهم اتحادیه اروپا قرار دارد؛ پایین‌تر از شهرهایی مثل ورشو و بخارست و سوم آلمان بعد از برلین و هامبورگ. وقتی هم که از لحاظ مساحت به این دو شهر نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که مونیخ حدوداً یک سوم برلین است. همین اعداد به ما می‌گوید که مونیخ یک جورایی شهر کامپکت و جمع و جوری است. با وجود کوچک‌تر و کم‌جمعیت‌تر بودن مونیخ، این شهر هم مثل برلین حدود ۲۵ درصد جمعیتش غیرآلمانی است. ترک‌ها، کروات‌ها و صرب‌ها بیشترین جمعیت غیرآلمانی مونیخ را تشکیل می‌دهند. میانگین سن جمعیت مونیخ ۴۱ سال است که از برلین بیشتر است، ولی به نسبت می‌شود گفت که تقریباً جوان است.
تاریخ و فرهنگ مونیخ
مونیخ و به طور کلی باواریا، تاریخ و فرهنگ منحصربه‌فرد خودش را دارد؛ از لهجه منحصربه‌فردشان که به آن بایریش می‌گویند و حتی بقیه آلمانی‌ها بعضاً به سختی آن را متوجه می‌شوند، تا شهرتش به آبجو. کارخانه‌های معروف آبجوسازی مثل هافبراو یا لوون‌براو جزء قدیمی‌ترین کارخانه‌های آبجوسازی در آلمان هستند؛ به طوری که مونیخ معروف است به پایتخت آبجوی جهان. هر سال فستیوال جهانی به اسم اکتبرفست برگزار می‌شود که مونیخی‌ها با لباس محلی خودشان – مردها با لباسی به اسم لدرهوزن و زن‌ها با لباسی به اسم دیرندل – به مدت دو هفته به این فستیوال می‌آیند و عمدتاً آبجو می‌خورند و می‌رقصند. در این فستیوال حدوداً میلیون‌ها لیتر آبجو مصرف می‌شود و همین اهمیت آبجو را در فرهنگ بایری نشان می‌دهد.
جاذبه‌های طبیعی مونیخ
به خاطر موقعیت جغرافیایی و نزدیکی به آلپ، این ایالت میزبان دریاچه‌های فوق‌العاده زیبا و کوه‌های آلپ است که جاذبه‌های طبیعی قشنگی را برای مونیخ به ارمغان آورده و سالانه میزبان صدها هزار توریست است.
مقایسه معیارهای مختلف
حالا با دانستن این اطلاعات اولیه از این دو شهر، آن‌ها را از معیارهای مختلف بررسی می‌کنیم.
هزینه‌های زندگی
معیار اولی که در مهاجرت – حداقل اوایل مهاجرت‌تان – برایتان خیلی تعیین‌کننده است، هزینه‌های زندگی است. هزینه‌های زندگی در مونیخ به عنوان گران‌ترین شهر آلمان، به طور کلی بالاتر از هزینه های زندگی در برلین است. این تفاوت هزینه به ویژه در زمینه مسکن، غذا و خدمات عمومی محسوس است. مسکن یکی از بزرگ‌ترین هزینه‌ها در هر دو شهر است و مونیخ با توجه به موقعیت، هزینه مسکن در آن حدود ۱۴ تا ۲۰ درصد گران‌تر است. هزینه خورد و خوراک یا گروسری در دو شهر آن‌قدر تفاوتی ندارد که بخواهد در تصمیم‌تان برای انتخاب یکی از این دو شهر تأثیرگذار باشد، اما به طور مثال، هزینه وعده‌های غذایی در رستوران در مونیخ حدوداً ۱۱ تا ۱۵ درصد میانگین گران‌تر است.
فرصت‌های شغلی و درآمدها
معیار دوم، فرصت‌های شغلی و درآمدها در این شهرها است. این معیار خیلی تعیین‌کننده است؛ مخصوصاً بعد از تمام شدن درس‌تان و برای پیدا کردن کار.
مونیخ
مونیخ یکی از قوی‌ترین اقتصادهای آلمان و قلب اقتصادی آلمان شناخته می‌شود؛ به طوری که مونیخ کم‌ترین نرخ بیکاری را در کل آلمان دارد (حدوداً ۳.۸ درصد). خیلی از شرکت‌های مشهور و بزرگ آلمانی مثل بی‌ام‌و، آلیانز و زیمنس در مونیخ هستند. در واقع، هدکوآرتر سه شرکت از ۱۰ شرکت بزرگ آلمان در این شهر قرار دارد. همچنین شرکت‌های بین‌المللی مثل آمازون، مایکروسافت، گوگل و اپل در این شهر حضور دارند. از لحاظ درآمدی هم مونیخ با توجه به پوزیشن و صنعتی که در آن کار می‌کنید، تقریباً بالاترین دستمزدها را در آلمان دارد؛ به طوری که میانگین حقوق ناخالص در مونیخ چیزی بین حدوداً ۶۰ تا ۷۰ هزار یورو در سال است.
برلین
برلین به عنوان یک شهر داینامیک و پویا، میزبان بیش از ۴۱ هزار استارت‌آپ است که رتبه اول را در آلمان دارد و دومین هاب پرطرفدار استارت‌آپ اروپا بعد از لندن است. برلین در زمینه‌های آی‌تی و مدیا سابقه خوبی دارد. شرکت‌های معروفی مثل زالاندو، دویچه بان و اکسل اسپرینگر در برلین قرار دارند. تقریباً ۲۵ درصد نیروی کار برلین غیرآلمانی است؛ برای همین یک vibe بین‌المللی در شرکت‌ها و کمپانی‌ها وجود دارد. اما در زمینه درآمد، برلین پایین‌تر از شهرهایی مثل مونیخ و فرانکفورت است. اگر بخواهیم به طور میانگین بگوییم، از لحاظ درآمد مونیخ در مقایسه با برلین دست بالا را دارد؛ به طوری که میانگین درآمد در مونیخ بعد از مالیات حدوداً ۲۰۰ یورو بیشتر است.
دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی
معیار بعدی که برای دانشجویان و کسانی که می‌خواهند به آلمان مهاجرت کنند مهم است، مقایسه دو شهر از لحاظ دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی است.
برلین
برلین چهار دانشگاه معروف دارد: هومبولت یونیورسیتی برلین، تکنیکال یونیورسیتی برلین، فری یونیورسیتی برلین و برلین یونیورسیتی آف آرتس. که معمولاً سه تای اول جزو ۱۰ دانشگاه برتر آلمان هستند.
مونیخ
دو تا از بهترین دانشگاه‌های آلمان یعنی تکنیکال یونیورسیتی مونیخ و لودویگ ماکسیمیلیان یونیورسیتی که در شهر مونیخ قرار دارند، معمولاً دو دانشگاه رنک یک و دو آلمان هستند و جزو ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان هم محسوب می‌شوند.
آب و هوا
معیار دیگری که واقعاً در زندگی تأثیر دارد، آب و هوا است. اگر از سرما و ابر و باران خوش‌تان نمی‌آید، باید بگویم که متأسفانه آب و هوای آلمان در کل خیلی ایدئال نیست. آب و هوای مونیخ به خاطر نزدیکی به کوه‌های آلپ و ارتفاع بالاتری که نسبت به برلین دارد، به طور کلی زمستان‌های سردتر و پربرف‌تری را تجربه می‌کند. از لحاظ بارندگی هم میانگین بارش سالانه در مونیخ با فاصله بیشتر از برلین است. از لحاظ روزهای آفتابی، برلین در سال حدود ۱۶۲۵ ساعت یا ۶۸ روز آفتاب دارد و مونیخ ۱۷۰۹ ساعت یا ۷۱ روز؛ یعنی در برلین کلاً سه روز کمتر آفتاب دارید. حالا خیلی مسئله مهمی نیست، ولی آب و هوا کلاً در شهرهای مختلف آلمان خیلی با هم تفاوتی ندارد.
موقعیت جغرافیایی و فعالیت‌های outdoor
معیار آخر، موقعیت جغرافیایی این دو شهر و امکان فعالیت‌های outdoor است.
برلین
برلین در شمال شرقی آلمان و نزدیکی کشورهایی مثل لهستان و چک قرار دارد. برلین بیشتر فلت و مسطح است و برای فعالیت‌هایی مثل دوچرخه‌سواری مناسب است.
مونیخ
مونیخ در جنوب آلمان و نزدیک کشورهایی مثل چک، سوئیس، اتریش و ایتالیا قرار دارد. برای همین مونیخ برای سفر در آخر هفته‌ها گزینه‌های بیشتری به شما می‌دهد. با نزدیکی به کوه‌های آلپ، درجه‌های زیبا و طبیعت فوق‌العاده‌ای دارد. در بایرن و مونیخ امکان فعالیت‌های outdoor مثل کوهنوردی، اسکی، دوچرخه‌سواری و سنگ‌نوردی خیلی زیاد است. اگر اهل این‌جور فعالیت‌ها یا سفر هستید، مونیخ قطعاً گزینه بهتری است.
کیفیت زندگی
در بحث شاخص کیفیت زندگی یا quality of life – شاخصی که توسط مؤسسات مختلف و طبق فاکتورهای مختلف مثل امنیت، سیستم حمل و نقل عمومی، بهداشت، قدرت خرید و غیره شهرهای جهان را رتبه‌بندی می‌کنند – مونیخ با ۱۹۰ امتیاز در مقابل ۱۷۵ امتیاز برلین، کیفیت زندگی بهتری به شما می‌دهد.
نتیجه‌گیری
انتخاب بین مونیخ و برلین برای زندگی، در درجه اول به نیازها و اولویت‌های فردی شما بستگی دارد. اگر درآمد بالا و کیفیت بالای زندگی می‌خواهید، مونیخ گزینه مناسبی است؛ اما اگر به دنبال هزینه‌های پایین‌تر، تنوع فرهنگی و نایت لایف بهتر هستید، برلین می‌تواند انتخاب بهتری باشد. هر دو شهر با وجود تفاوت‌های زیادی که دارند، از بهترین شهرهای آلمان برای مهاجرت و زندگی هستند و در نهایت این ترجیحات شخصی شماست که تعیین می‌کند کدام شهر برای زندگی بهتر است.
خیلی ممنون که تا اینجا با من همراه بودید. حتماً برایم کامنت کنید که شما زندگی در کدام شهر را ترجیح می‌دهید و دوست دارید در متن بعدی کدام شهرهای آلمان یا اروپا را با هم مقایسه کنیم.