سلام! اگر طرفدار سینمای ترکیه هستی، حتماً با ترکان شورای آشنا هستی. اون رو به عنوان “سلطان” یا “ملکه” سینمای ترکیه می‌شناسن. (لیست بهترین بازیگر های ترکیه) ترکان یکی از نمادهای ماندگار این صنعت هست که با بیش از ۲۲۰ فیلم، رکوردهای جالبی زده. در این مطلب، می‌خوام جزئیات زندگی‌ش رو برات بگم – از کودکی تا فعالیت‌های اخیرش. سعی کردم همه چیز رو ساده و صمیمی بگم، انگار داریم با هم چای می‌خوریم و گپ می‌زنیم. بیایم شروع کنیم!
کودکی و خانواده: ریشه‌های یک ستاره
ترکان شورای در ۲۸ ژوئن ۱۹۴۵ (۷ تیر ۱۳۲۴ شمسی) در استانبول به دنیا اومد. خانواده‌ش از طبقه متوسط جامعه بودن و پدرش، جعفر شورای، افسر ارتش ترکیه بود. مادرش، نوریه شورای، هم نقش مهمی در تربیتش داشت. ترکان از بچگی عاشق هنر بود. می‌گفت که تو خونه‌شون همیشه داستان‌های عامیانه و موسیقی سنتی پخش می‌شد، که این‌ها بعداً الهام‌بخش نقش‌هاش شد.
خانواده‌ش سنتی بود، اما حمایت‌کننده. ترکان سه برادر کوچکتر داشت و همیشه می‌گفت بزرگ کردن اونا بهش درس مسئولیت داد. جالب اینجاست که پدرش اول مخالف ورودش به سینما بود، اما بعد از موفقیت اولش، شد بزرگ‌ترین هوادار. کودکی ترکان پر از بازی تو کوچه‌های استانبول و تماشای فیلم‌های هالیوودی بود – چیزی که بعداً بهش کمک کرد تا ستاره بشه.
تحصیلات: از مدرسه تا درهای سینما
ترکان تحصیلات ابتدایی و متوسطه رو تو مدارس استانبول گذروند. اون زمان، دخترا کمتر به سمت هنر می‌رفتن، اما ترکان عاشق تئاتر مدرسه‌ای بود. بعد از دیپلم، وارد دانشگاه استانبول شد و رشته ادبیات خوند، ولی زود ترک تحصیل کرد تا به بازیگری برسه. می‌گفت: “درس خوندن مهمه، اما زندگی واقعی تو صحنه‌ست.”
تو دوران دانشجویی، با گروه‌های تئاتر آماتور کار کرد و این تجربه‌ها پایه کارش رو محکم کردن. بعداً، با تأسیس دبستان “ترکان شورای” در استانبول، نشون داد که به آموزش اهمیت می‌ده. این مدرسه هنوز هم فعاله و به بچه‌های فقیر کمک می‌کنه.
ورود به سینما: از یک نقش کوچک تا شهرت جهانی
دوران دهه ۱۹۶۰، طلایی سینمای ترکیه بود. ترکان در ۱۷ سالگی با فیلم “دو قلب در برابر طوفان” (۱۹۶۳) وارد سینما شد. اما نقطه عطفش، فیلم “زندگی تلخ” (۱۹۶۲) بود – هرچند اول نقش کوچیکی داشت، اما استعدادش همه رو شگفت‌زده کرد. در ۱۹۶۴، جایزه بهترین بازیگر زن رو از جشنواره پرتقال طلایی آنتالیا برد و شد یکی از چهار ستاره بزرگ اون دوران: کنار هولیا کوچ یئیت، فیلیز آکین و فاطمه گیریک.
ترکان با نقش‌های عاشقانه و دراماتیک، دل میلیون‌ها ترک رو برد. می‌گفت: “من بازی نمی‌کنم، زندگی می‌کنم.” تا دهه ۱۹۷۰، بیش از ۱۰۰ فیلم ساخته بود و به “سلطان” معروف شد. همکاری‌ش با کارگردان‌هایی مثل اورهان گنجه‌بای، پایه‌گذار “سینمای ییگی” (سینمای غمگین) بود.
- فیلم‌های کلیدی اولیه:
- زندگی تلخ (۱۹۶۲): نقش اول که جایزه آورد.
- قاضی بودروم (۱۹۶۷): درام جنایی محبوب.
- سلطان (۱۹۷۱): نماد قدرت زنانه.
دستاوردهای حرفه‌ای: بیش از ۲۲۰ فیلم و فراتر از بازیگری
ترکان شورای رکورددار پرکاریه – بیش از ۲۲۰ فیلم، از کمدی تا درام تاریخی. در دهه ۱۹۷۰، به عنوان نویسنده و کارگردان هم وارد شد. فیلم “بازگشت” (۱۹۷۳) رو خودش نوشت و کارگردانی کرد، که نشون‌دهنده عمق استعدادش بود. نقش‌هاش اغلب زنان قوی، عاشق‌پیشه یا مبارز رو نشون می‌دادن، که با مسائل اجتماعی ترکیه هم‌خوانی داشت.
در دهه ۱۹۸۰، با فیلم “مار را بکشند” (۱۹۸۱) به اوج رسید. بعداً، در سریال‌های تلویزیونی مثل “عشق و غرور” (۱۹۹۸) ظاهر شد، هرچند تمرکز اصلی‌ش سینما بود. همکاری با ستاره‌هایی مثل کادیر اینانیر در “عذاب” (۱۹۷۳) یکی از ماندگارترین‌هاست. تا سال ۲۰۰۹، فعال بود، اما بعد بیشتر به کارهای اجتماعی پرداخت.
- فیلم‌های برجسته:
- عذاب (۱۹۷۳): درام عاشقانه کلاسیک.
- بازگشت (۱۹۷۳): اولین کارگردانی خودش.
- سه زن (۱۹۸۴): کاوش روابط خانوادگی.
جوایز و افتخارات: سلطان با تاج‌های طلایی
ترکان جوایز زیادی برده. اولین‌ش در ۱۹۶۴ از جشنواره آنتالیا بود. در ۱۹۹۹، جایزه افتخاری جشنواره فیلم ترکیه رو گرفت. در سطح جهانی، در ۲۰۱۰ به عنوان سفیر صلح یونیسف انتخاب شد – جایی که گفت: “عشق و استعداد، کلید حل مشکلات دنیاست.”
در ۲۰۱۳، مدال فرهنگی دولت ترکیه رو دریافت کرد. تا سال ۲۰۲۵، هنوز به عنوان نماد سینمای ترکیه شناخته می‌شه و در جشنواره‌ها دعوت می‌شه. رکورد پرکاری‌ش (۲۲۰ فیلم) هنوز شکسته نشده!
زندگی شخصی: عشق‌ها، ازدواج و فرزندان
زندگی شخصی ترکان پر از فراز و نشیبه. در ۱۹۷۱ با بازیگر چنگیز اونال ازدواج کرد، اما در ۱۹۸۷ جدا شدن – هرچند همیشه احترامش رو نگه داشتن. از این ازدواج، یه دختر به نام یه‌لیم (متولد ۱۹۷۲) داره که حالا هنرمند و مادر دو نوه‌ست. ترکان رابطه طولانی با بازیگر بولنت کایا داشت، اما ازدواج نکردن.
می‌گه: “عشق برام مثل فیلمه – پر از صحنه‌های زیبا و غمگین.” هیچ‌وقت دوباره ازدواج نکرد و روی دخترش و کارش تمرکز کرد. رابطه‌ش با همکاران مثل تیران شاشماز، همیشه شایعه‌ساز بود، اما ترکان همیشه حریم خصوصی‌ش رو حفظ کرد. حالا، با نوه‌هاش زندگی آرومی داره و عاشق باغبانیه.
فعالیت‌های اجتماعی و خیریه: فراتر از پرده نقره‌ای
ترکان همیشه فعال اجتماعی بوده. در ۲۰۱۰، سفیر یونیسف شد و برای حقوق کودکان و زنان کار کرد. دبستان “ترکان شورای” رو در ۱۹۹۵ ساخت تا بچه‌های محروم درس بخونن. در کمپین‌های ضد خشونت خانگی شرکت کرده و کتاب‌هایی مثل “زندگی من” (۲۰۱۲) نوشت تا تجربیاتش رو به اشتراک بذاره.
در دوران همه‌گیری کرونا (۲۰۲۰-۲۰۲۲)، کمک‌های مالی به بیمارستان‌ها کرد. تا ۲۰۲۵، هنوز در جشنواره‌های سینمایی شرکت می‌کنه و نسل جوان رو تشویق به ورود به هنر می‌کنه. می‌گه: “هنر باید صدای ضعیف‌ها باشه.”
سال‌های اخیر و میراث: تا ۲۰۲۵ و بعدش
تا سال ۲۰۲۵، ترکان ۸۰ ساله‌ست، اما روحیه‌ش جوونه. در ۲۰۲۳، مستندی درباره‌ش در نتفلیکس پخش شد که زندگی و کارش رو مرور کرد. حالا بیشتر مشاور جوون‌هاست و گاهی در تئاتر ظاهر می‌شه. میراثش؟ الهام‌بخش برای بازیگرانی مثل هانده ارچل یا برگان سات. ترکان نشون داد که یه زن می‌تونه سلطان باشه – نه فقط در فیلم، بلکه در زندگی واقعی.
اگر فیلمی ازش ندیدی، از “زندگی تلخ” شروع کن. نظرت چیه؟ کدوم نقشش رو بیشتر دوست داری؟ لیست بهترین فیلم های ترکیه